چطور بهتر یاد بگیریم؟
هنر یادگیری | چطور بهتر یاد بگیریم؟
یکی از متداولترین سوالها زمانی که یادگیری یک مهارت هنری جدید رو شروع میکنید اینه که “چقدر طول میکشه تا این هنر رو یاد بگیرم؟” ممکنه که در جریان باشید که جواب درستی برای این سوال وجود نداره.من توی این مقاله کلی اطلاعات مفید میخوام بهتون بدم که مطمئنا کمکتون میکنه. اما به جای اینکه توضیح بدم “چطوری هنر رو یاد بگیریم” میخوام براتون از “هنر یادگیری” بگم. این چیزیه که باید روش تمرکز کنید.
کلی مبحث و موضوع هست که شما میتونید یاد بگیرید. یاد گرفتن یه موضوع ثابت شده و مشخص، خیلی راحت و مثل آب خوردنه. یادگیری یه مهارت ولی به این آسونیا نیست و به زمان و تلاش بیشتری احتیاج داره. مثلا، برای بیشتر ما حداقل یه سال طول کشید تا با تلاش زیاد بتونیم یاد بگیریم که راه بریم. همون دفعات اول تقریبا میتونستیم یکم راه بریم، اما اصلا توش خوب نبودیم و هی زمین میخوردیم. چند سال دیگه طول کشید تا با تلاش بیشتر بتونیم خیلی خوب و راحت راه بریم. الان دیگه حتی به راه رفتن فکر هم نمیکنیم، به شکل خیلی عادی و اتوماتیک، هر وقتی که اراده کنیم میتونیم انجامش بدیم.
دقیقا همین مراحل برای یادگیری هر مهارتی توی مغز اتفاق میوفته، حالا چه بخوایم یاد بگیریم چطوری راه بریم، چه بخوایم یاد بگیریم که چطور راه رفتن رو برای کاراکتری که ساختیم شبیه سازی و انیمیت کنیم.
اصلا یادگیری یعنی چی؟!
یه موضوع مهمی رو که باید بهش توجه کنیم اینه که اصلا “یک روش” برای یادگیری وجود نداره. ممکنه که بهترین روش یادگیری برای من، به هیچ وجه برای شما مناسب نباشه. برای همینه که پیدا کردن روش صحیح آموزش و یادگیری خیلی مهمه. اما خب بیایید اول یه نگاهی به روشهای آموزشی قدیمی بندازیم:
حفظ کردن (به خاطر سپردن مسائل و نظریههای اصلی)
درک کردن (توضیح دادن مسائل و نظریهها)
تجزیه و تحلیل کردن (استفاده از اطلاعاتی که قبلا داده شده در مسائل و شرایط جدید)
ارزیابی (پیدا کردن ارتباط بین نظریههای مختلف)
خلق کردن (ساختن یه کار یا محصول جدید یا منحصربهفرد)
این لیست یه طرح ذهنی بود که از سال 1950 مطرح شد؛ اون موقع باور داشتن که برای رسیدن به مرحلهی خلق کردن، باید تمام مراحل رو از 1 تا 5 کامل و به ترتیب طی کنیم.
نقطه شروع این طرح حفظ کردنه، و برای همین هم هست که الان میدونیم که این طرح ناقص بوده: مثلا، این طرح شامل اون آدمایی نمیشه که با مهارت ساز میزنن و حتا موسیقی میسازن، اما بلد نیستن که نوتهای موسیقی رو بخونن. این طرح از اون سال تا الان خیلی تغییرات پیدا کرده. این طرح آموزشی هستش که الان استفاده میشه:
کنجکاوی (چه چیزی کنجکاوی شما رو برانگیخته میکنه؟)
درنظر گرفتن عقاید و نقطه نظرهای متفاوت (آیا میشه از دیدی دیگه به این موضوع نگاه کرد؟)
اثبات عقاید با استفاده از مدارک و شواهد (عقیده شما چیه و چرا به چنین باوری رسیدید؟)
برقرار کردن ارتباط (این مبحث چطوری میتونه به مطالبی که از قبل میدونستید مربوط باشه)
بررسی پیچیدگیها (پشت ظاهر ساده هر مطلبی چه مطالبی نهفته شده؟)
رسیدن به عمق موضوع و دست یافتن به نتایج نهایی (شناسایی و درک هسته و اصل هر مطلب)
آماده کردن توضیحات (تشریح مراحلی که توی ذهن شما طی شده تا به نتیجه برسید)
توصیف هر آنچه که قابل اثبات شدن باشه (دیدن و درک کردن صحیح هر مطلب)
مسلما متوجه تغییرات خیلی زیاد توی این طرح جدیدتر و حتی متفاوت شدن لحن و نحوهی بیان گزینههای این طرح شدید. درسته، اصلا اهمیت نداره که از کجای این طرح کارتون رو شروع کنید، تمام گزینهها هر کدوم به اندازه هم بسیار مهم هستن. برگردیم به مثال راه رفتن. شما برای راه رفتن به “حفظ کردن” احتیاج ندارید، صرفا از وقتی کوچیک هستیم نسبت به راه رفتن اطرافیانمون احساس کنجکاوی میکنیم و دوست داریم خودمونم اون رو انجام بدیم.
چطوری موفق به یادگیری بشیم؟
صبور بودن در برابر چیزهایی که مارو گیج میکنن!
یکی از مهمترین مسائل برای موفق شدن توی یادگیری صبر شما در برابر چیزهاییه که به نظر “گیجکننده” یا “خیلی سخت” میان. این به این معنیه که باید یه جاهایی از نیاز مبرم خودتون برای پیدا کردن جواب تمام سوالهایی که توی ذهنتون ایجاد میشن، چشمپوشی کنید.اگه شما توی یادگیری این صبر رو نداشته باشید ممکنه احساس کنید که یادگیری اونقدرا هم کار سختی نیست. اما درست وقتی که به جایی میرسید که درسها و مباحث سختتر و پیچیدهتر میشن جا میزنید و بیخیال یادگیری میشید.
از طرفی، اگه شما در این باره واقعا صبور باشید هیچوقت دلسرد و ناامید نمیشید. شما میدونید که یادگیری قرار نیست همیشه ساده و راحت باشه و باید براش تلاش روز افزون و تداوم داشته باشید؛ و گاهی اوقات مباحث خیلی سخت و پیچیده خواهند شد. برای فهمیدن و یاد گرفتن مباحث پیچیده، شما خودتون رو با احتمالات، ارتباطات و تاثیرات مسائل مختلف درگیر میکنید، به جای اینکه سعی کنید سریعترین و راحتترین جواب رو پیدا و انتخاب کنید. شما حتی باور دارید که توی بعضی زمینهها شاید اصلا یه جواب درست و دقیق وجود نداشته باشه.
مباحثی که باید یاد بگیرید رو به بخشهای کوچک تقسیم کنید
یکی از بهترین راهها برای اینکه کاملا بتونید مباحث مختلف رو یاد بگیرید اینه که هر مبحث رو به بخشهای کوچیکتر تقسیم کنید و سعی کنید که اون بخشهای کوچیک رو دونهدونه یاد بگیرید، و بعد اونها رو دوباره سر هم کنید.
بذارید یه مثال بزنم. اگه هدف نهایی شما این باشه که بتونید یه انیمیشن از راه رفتن کاراکترتون بسازید، اگه یه تازهکار باشید، احتمالا با خودتون فکر میکنید که “من از وقتی ده ماهم بود دارم راه میرم، تمام جزئیاتش رو بلدم و این کار خیلی راحته”. اما به عنوان یه تازهکار، کلی مهارت و نظریه هست که شما باید اونا رو قبل از اینکه بتونید کاراکترتون رو انیمیت کنید، بلد باشید.
پس بهتره با تمرینهای سریع و کوچیک شروع کنید، مثلا با حرکت دادن یه توپ به دور یه مسیر دایرهای توی نرمافزار شروع به کار کنید. این دقیقا به معنی همین چیزیه که گفتم؛ یاد گرفتن بخشهای کوچیکی از کل مبحث. بعد از این تمرین باید کلی تمرینات کوچیک دیگه انجام بدید و توی هر تمرین یه مطلب جدید رو یاد بگیرید تا نهایتا بتونید کار دشوار راه بردن کاراکتر رو با موفقیت به انجام برسونید.
خب، چرا با مبحث خیلی خیلی ساده شروع میکنیم؟ چون متحرکسازی کار راحتی نیست، و وقتی کارهای خیلی راحت و کوچیک برای خودتون تعریف میکنید، به موفقیتهای کوچیک دست پیدا میکنید و این باعث بالا رفتن اعتماد به نفس شما میشه، و همینطور صبر شما رو در برابر مسائل سخت و پیچیده بیشتر میکنه تا بعدا وقتی به این مباحث رسیدید به راحتی دلسرد نشید و جا نزنید.
پس چطوری بهتر یاد بگیریم؟
یادگیری در حقیقت یه مهارته. هر چی بیشتر تمرین یادگیری انجام بدید، مغزتون بهتر و راحتتر میتونه مطالب جدید رو یاد بگیره. برای همینه که وقتی کوچیکتر هستیم راحتتر میتونیم چیز یاد بگیریم. برای همینه که طی دوازده سال 5 روز در هفته در حال یادگیری توی مدرسه بودیم. تو این دوران یاد گرفتن همهچیز راحتتر بود برای اینکه مغزتون با تمرین زیاد توی این دوازده سال به یه ماشین فوق حرفهای یادگیری تبدیل شده بود.
تکرار و خواب
هر چی بیشتر تمرین و تکرار کنیم، بیشتر سیستم عصبی بدنمون فعال میشه. در حین خواب، مغز خودش رو از اطلاعات اضافی خالی میکنه، که بعضی از این اطلاعات اضافی شامل درسهایی که درست یاد نگرفتیم هم میشه. اما با تکرار تمرینات، مغزمون کمکم متوجه میشه که اون اطلاعات، اضافی نیستن و به جای پاک کردنشون شروع میکنه به ذخیره کردن و مرتب کردن اونا زمانی که خوابیم. این دقیقا دلیل اهمیت تکرار تمریناته، چون اگه به اندازه کافی تمرین نکنیم، درسها و اطلاعات از مغزمون پاک میشن.
مشخص کنید که هدفتون از یادگیری چیه؟
سوالی که باید جوابش رو برای خودتون مشخص کنید اینه که چرا تصمیم به یادگیری چیزی گرفتید؟ آیا برای تفریح اینکار رو انجام میدید یا اینکه میخواید از چیزهایی که یاد میگیرید توی شغل الان یا آیندهتون استفاده کنی؟ اگه برای تفریح میخواید چیزی رو یاد بگیرید، اصلا چه اهمیتی داره که چقدر طول میکشه؟ اگه داره بهتون خوش میگذره، پس دارید درست پیش میرید.در برابر لذتی که شما از یاد گرفتن میبرید زمان اهمیتی نداره. پس دیگه استرس نداشته باشید که چقدر طول خواهد کشید و لذتش رو ببرید!
اما اگه سعی دارید که توی یه زمینهای مهارت کسب کنید یا حرفهای بشید، باید به خاطر داشته باشید که کنترل یادگیری به دست شماست. شما نمیتونید انتظار داشته باشید که با خریدن یه کتاب یا عضویت توی یه وبسایت آموزشی سریع مهارتتون بالا بره و بهتر بشه. باید به طور مداوم انرژی بزارید و تمرین کنید تا کمکم بهتر بشید. سعی کنید برای خودتون یه هدف کلی از چیزی که میخواید یاد بگیرید تعیین کنید و اون هدف رو به بخشهای کوچیک تقسیم کنید. تو این روش باید هر تیکه کوچیک رو کامل انجام بدید تا بتونید سراغ قسمت بعدی برید.
فقط یادتون باشه که تمرینات رو فقط یه بار نباید انجام بدید، باید بارها و بارها و بارها تمرین کنید و کارتون رو به بقیه نشون بدید. قرار نیست که همین اول کارتون خیلی عالی باشه یا از بقیه بهتر باشه، تنها رقابتی که باید برای خودتون در نظر بگیرید، رقابت با آرتیستی هست که دیروز بودید.
چه کارهایی به یادگیری شما سرعت میبخشه؟
مدیتیشن
اختصاص دادن فقط ده دقیقه از وقتتون هر روز برای مدیتیشن روی تمام جنبههای زندگیتون اثر میذاره و باعث میشه خلاقیت شما پرورش پیدا کنه. هر چی ذهن شما بهتر بتونه روی موضوعی تمرکز کنه، مغزتون به مراتب شادتر، باهوشتر، سریعتر و حتی آرومتر خواهد شد، که در نتیجه باعث میشه راحتتر بتونید چیزی رو یاد بگیرید. کلی تحقیقات علمی توی این زمینه انجام شده و همشون ثابت کردن که این موضوع حقیقت داره.
یادگیری به موقع
سعی نکنید که همه چیز رو با هم یاد بگیرید. فقط اون مطالبی که لازم دارید رو بررسی کنید و اجازه بدید بقیه مطالب رو بذارید وقتی یاد بگیرید که بهشون احتیاج دارید. به نظر ساده میاد اما خیلی مهمه.این نکته از هدر رفتن کلی زمان و انرژی جلوگیری میکنه و باعث میشه که مراحل یادگیریتون مفیدتر و بهتر پیش برن، چون دیگه مجبور نیستید هی به عقب برگردید و مطالب رو برای بار دوم یاد بگیرید، چون گذر زمان و عدم استفاده از اطلاعات در اون زمان باعث شده که فراموششون کنید.
دیدن ویدیوهای آموزشی روی دور تند
گاهی اوقات سعی کنید ویدیوهای آموزشی رو روی دور تند تماشا کنید! مثلا با سرعت یک و نیم برابر شروع کنید و رفتهرفته اگه تونستید سرعت رو بالاتر ببرید تا مغزتون یواش یواش خودش رو با اون سرعت تطبیق بده و نهایتا هم باعث بشه که تمریناتتون رو سریعتر تموم کنید.
اما درباره این موضوع باید حواستون رو جمع کنید، چون خیلی راحت میتونه به جای بهتر کردن، به یادگیری شما آسیب بزنه. باید ببینید که با سرعت بالاتر میتونید تمام مطالب رو متوجه بشید یا نه. اگه مجبورید که هی ویدیو رو نگه دارید یا به عقب برگردید و مطالبی که جا افتادن رو دوباره ببینید، پس به این معنیه سرعت ویدیو برای شما بالاست و باید با سرعت پایینتر ویدیو رو نگاه کنید.
کارهایی که سرعت یادگیری رو پایین میارن
سعی در یاد گرفتن مطالب زیاد و مختلف به طور همزمان
تا حالا براتون پیش اومده که برای یادگیری یه مطلبی هی از شاخه به شاخهی دیگه بپرید و نهایتا از اهدافی که برای خودتون مشخص کردید دور و دورتر بشید؟ مشکلی نیست اگه نظرتون درباره مطلبی که میخواید یاد بگیرید عوض بشه یا احساس کنید لازمه که روش یادگیریتون رو تغییر بدید، چون خب همونطور که گفتیم، برای یادگیری یه مهارت فقط یه روش درست وجود نداره. اما از خودتون بپرسید و ببینید که واقعا به چیزی که قصد یاد گرفتنش رو دارید علاقه یا احتیاجی دارید یا نه، و اینکه آیا الان زمان درستی برای یادگیری اون مهارته یا اینکه میتونید اون رو بعدا یاد بگیرید؟
تحقیقات جالبی درباره این موضوع انجام شده به اسم “interleaving” که توش نشون میدن که چطوری یه هنرجو میتونه چندین مهارت رو به شکل همزمان یاد بگیره. نتایج این تحقیقات نشون میده که یادگیری مباحث اصلی معمولا سختتره و درک عمیق و درست ایدهها و نظریههای مختلف، زمان بیشتری رو از افراد میگیره و از طرفی به یادگیری بهتر منجر میشه. اما اگه زمانتون کمه و عجله دارید، بهتره که مطالب رو دونهدونه یاد بگیرید.
تمرین نداشتن
تمرین کردن باعث میشه چیزهایی که یاد گرفتید رو فراموش نکنید. یه بار تمرین کردید؟ عالیه!. اما باید دوباره و دوباره و دوباره این کارو بکنید. سعی کنید نسخه بهتری از چیزی که توی ویدیوهای آموزشی دیدید رو توی تمریناتتون بسازید، قرار نیست همون چیزی که توی ویدیو دیدید رو کپی کنید. سعی کنید از تمام درسهایی که یاد گرفتید توی هر تمرین استفاده کنید.یادتون باشه که فقط تمرینه که باعث میشه شما خیلی حرفهای بشید. به همین دلیله که ما توی پیج اینستاگرام توت لاین، هایلایتی رو به نام “تمرین” اضافه کردیم و تمرین های شما رو اونجا منتشر میکنیم تا دوستان دیگه انگیزه بیشتری پیدا کنن و تمرین ها رو انجام بدن.
امیدوارم این مقاله تونسته باشه بهتون کمک کنه که درباره نحوه یادگیریتون فکر کنید و فراموش نکنید شما کنترلکنندهی نحوهی یادگیریتون هستید. الان وقتشه که دست به کار بشید و یادگیریتون رو هدفمند کنید.
شما نظرتون چیه؟ منتظر شنیدن نظرات شما هستیم
